زەمبیل فروش و دیتنا دیروکی Zambil-firosh-batifa
   
دیتنا دیروکی

      هندەک دبێژن دەستانا زه مبيل فروشی یە ئەڤە نابیت چنکی نەهندا درێژە، ئو نە چیروکە چنکێ زۆربەی وێ هوزانە یا درستر بهێتە بناڤکرن بن" بەیتا زه مبيل فروشی". ئەڤ سەرهاتیا زەمبیل فروشی یا چێبوی ل سەر ئاخا کوردستانێ بدرستی چ شک وگومان دڤێدا نینە. بشێوەکێ گڤت وگو یا پر ئەڤین ژلایێ خاتین وزەمبیل فروشی ڤە، خو باشڤە برنا ڤی لاوکێ هەژار وبێ هێز لبەر حەزا دژوار ژلایێ خاتینا جان وخوشکوک کو شیای ب فەند وفێلێت خو وی ب کێشیتە قەسرێ ئو ب فێلبازی دگەل وی پتنێ ب مینیت ل دیوانا میری ئەوێ نە ل مال ل وێ ئێڤارا درەنگدا.

     دکەڤندا چێکرن وفروتنا سالکان یا بەربەلاڤبو ل کوردستانێ. چنکی ئەڤ بەیتێت هوزانی ژی وەک گەلەک تۆرێت دی

وەک حەیرانوکان

وگوتنان زۆر گوهورین وتێکڤەدان وکێم زێدەکرن یا تێدا هاتی ژلایێ خرڤەکران وزاردەڤ نڤێسان. دسەر هندێرا ژی بێ

گومان، هەژیێ گوتنێ یە

ئەڤ دەقێت ڤاڤێر وجێواز هاتین گەلەک دویر نەبوینە ژئەوا درستا کەڤن. مەزارێ ڤی کەسێ دیندار ل گەلەک جها یێ

هەی، چنکی ئەڤ کەسێ هو یێ

خو پاریز ژگونەهو رێکا خەلەت یێ بویە نیشانا پاقژ وبژینیێ ل نک خەلکەکی کو کریە نمونە بو ڤێ چەندێ ئو مەزارێ وی دهێتە سەرەدان ژهەر چار پارچ وکنارێت کوردستانێ ژبەر چاک وپیرۆزی وناڤ دەنگیا وی بو چارەسەرکرنا نەخوشی وئێش وئازارا ئو بجهئینانا هیڤی ومراد وئومید

ولاڤ ودوعا یێت خو.

     هندەک دبێژن قنێتا ڤی لاوی ژئویجاخەکا بەرز وبلندە دناڤ جڤاکێدا، کو کۆرێ میرەکێ یان پاشایێ کەلها دياربه كر بويه، ژدل خو دابو پاش ژوێ ژیانا خوش وبەختەوەر ل کوچکا بابێ دەولەمەند. ژێدەرەک دبێژیت ناڤێ وی ( مير سعيد بن مير حسن) یە ژباژێرێ فارقینێ  لدەڤەرا دیاربەکرێ ل چەرخێ دەهێ زایینی، ئو مرنا وی ل باژێری زاخویێ لباتیڤی یە، ل ڤێرێ یێ بەرنیاسە دبن ناڤێ (محمد أمين) ژزار دەڤێ مێژوڤانەکی بو کوردستان بیست وچارێ رونکری. بەس دهێتە بەرنیاسکرن ب تایبەت بن نەقل ناڤێ" زەمبیل فروشی". چنکی وی ئەڤ کارە ب خو هەلبژارت ورێکا زاهدیێ ودینداریێ گرت ئو ژیانا خو تەرخانکربو دا بشێت خێزان وبچیکێت خو پێ خودانکەت پشتی نەرازیبونا خو دیارکری دئارستا حوکمێ بابێ خو ئەوێ زۆردار. ئو گوتنەک دبێژیت کو ئەڤ کەسە ب خو یێ هەژار وبەلنگاز بو کو بکوتەکی دشیا خو وزاروکێت خو بخودانکەت. بەس خر سەر ڤێ چەندێ دئاکنجینە کو مروڤەکێ خودێ نیاسبو ئو خودێ ترسبو وهەر دەم روژا ئاخرەتێ ل بیرا وی بو. دبێژن زەمبیل فروش جحێلەکی بەرکەڤتی وخن وتازە بو ئو زۆرێ کەیف خوش بو، ژبەر ڤێ جان وخوشکوکیێ خاتین کەڤتبو دبن بەند وڤینا ویدا. ئو هەر وەسا دبێژن خاتین ب خو ژی زۆر یا جان وتازە بو.

      روژەکێ ژروژان سالکێت خو دگێراندن ل کولانا حەتا دەمێ ئێڤارەکا درەنگ دا رزقێ عەیالێ خو بینیت، زۆرێ وەستیای وماندی د بەرقەسرا خاتینێرا دچو وگازی دکر بدەنگەکی بلند بو فروتنا سالکێ دخو، دەنگی وی گەهشتە خاتینێ هاتە هنداڤ لحەوالێ وداخاز ژێکر ب سەر کەڤیت دا میر سالکا ژێ بکریت. ڤیانا زەمبیل فروشی خو لدلێ وێدابو چنکی چاڤێ وێ ڤێ کەتبو دەما ئەو دهات ودبۆری دبەر قەسرێرا، ئەو ل وێ هیڤیێ بو دا دەمەکێ خوش دگەل وی بۆرینیت سەر تەختێ میری. دەما خاتینێ ب فەندێت خو لاوک خاپاندی وبریە سلال دقەسرێدا ب ئنیەتا سالک کرینێ، دەما وی دیتی رەوشا وێ یا خرابە ئو داخازا شولا خراب ژێ دکەت، لاوکی ب خر هێز وشیانێت خوهەولدا خو قورتالکەت ژلەپێ وێ ژبەرترسا خودێ مەزن کو نە کەڤتە خانا گونەهێ وژریا خودێ دەرنەکەڤیت. دەما زەمبیل فروشی خو دیتی ما پتنێ ل وی جهی وژدل زانی ئنیەتا خاتینێ چیە وچ دڤێت، زۆر خو هەولدا دا خو خلاس کەت بەلێ ما بو نە چار وچ ژێ نەدهات ژبەر فێلبازێت خاتینێ. ل وی دەمی خر تشت هاتنە بیرا وی هەڤژین زارۆک وترسا خودێ ئو چاک زانی کا چەوا ڤێ ژنێ ئەڤ تەپکا نهین بو وی ڤەدابو دا ب کەڤیتێ، ئینا ب خو ل دەرفەتەکێ گەریا دا خو خلاسکەت، بێ شەهمزاری ل دین ودنیایێ. ل دویماهیێ خو بو وێ وەسا دیارکر کو ل بەر هات بەس ب مەرجەکی کو بچیت سەر بانی بو دەست ئاڤەکێ ونڤێژەکێ بکەت. دەما خاتینێ دەست تویر دایێ، وی نە کرە نە مەردی خو دبانێ قەسرا دو تەبەق دا هاڤێت پشتی لاڤێت خاتینێ چ جهێت موکم ل دەف وی نەدیتن. یا هاتیە گوتن کو ل ڤێ خوهاڤێتنێ زەمبیل فروش مر ئو ریوایەتک دبێژن خودێ ژڤێ تەنگاڤیێ خلاسکر وڤەگەریا مالا خو بسلامەتی. ئو پشتی ڤێ رویدانێ پەیوەندی کەتنە دناڤ بەرا وی وخاتینێ ب رێکا گڤت وگویا هوزانی ب شێوەکێ ئەدەبی یێ جان وتازە ئو هاتە ڤەنقلاندن ل خر دەڤەرێت کوردستانێ ب چەند رەنگێت جێواز ل دەف نڤێسەر وهوزانڤانێت کەڤن وسترانبێژ وهونەرمەندێت نوی حەتا دەمێ نوکە.

دیتنا ئەدەبی:

     سەرهاتیا زه مبيل فروشی ب ڤی هەلویستا هژوک وپر هەست دەربارێ ڤان هەردو کەسان کو بوینە نمونە بو گەنج وتولازا دراستا ئەڤی بابەتێ هو یێ گرنگ وپر بها لنک هەمیا ژکەڤن وحەتا دەمێ نوکە. وەسا دیاردبیت بو مە کو ڤیانا خاتینێ نەیا سەر پێ بو یان یا دەمل دەست بو دگاڤێدا ئانکو دوێ ئێڤارێدا ب تایبەت، بەلێ بەر وڤاژی ئەڤێ یا ڤەکێشای بو چەند دەمەکێ وکەلەک دیتنا حەتا گەهشتیە وی رادەی کو دەلیڤە دیتی و مەراما خو ب جهبینیت پشتی ئەڤینا وی زۆرداری لێ کری کو ل بەر راوستێت ول بەر دانیت وداخازێ ژێ بکەت وبینتە دناڤ قەسرێدا پشتی زانی کو میر ل مال نینە. ئو دبیت زەمبیل فروشی پێ زانیبیت یان نە ، ئەڤە جهێ شکێ یە. بێ گومان، من وەرە ئەو گڤت وگو ئەوا دناڤ بەرا واندا چێبوی نەیا گاڤێ یە، ژبەر وێ دارژتنا لێکدای ئوهاتیە ڤەهاندن ب چۆرەکێ هوزانیا رەسن ورەوان وپرهەست. ئو دبێت دانەرەکێ دی هەبیت بو ڤێ چەندێ پشتی ئەڤ سەر هاتیە هاتیە بەلاڤبون ل ناڤ خەلکەکی ب ڤی رەنگێ هو یێ هژین. ئەگەر ئەم بهێین سەحکەین دڤی دەمێ کۆرتدا دبیت زۆر نەکێشا بیت ژوەختێ ڤێک کەڤتین وحەتا هەردوک پێگڤە مرن. کی ل وێرێ بو کو بشێت ڤان گڤت وگویا  ئەوێت دناڤ بەرا واندا هاتینە گوتن بوجڤاکی دیارکەت وبێژیت. یان ئەگەرپشتی خو هاڤێتنا وان وچ لوان نەهاتی ئەڤ ئەڤینە بەر دەوام بو دناڤ بەر واندا بو دەمەکی. ڤێجا چ ژلایێ وانڤە هاتبیت دارژتن یان سەر زار وئەزمانێ وانڤە هاتیبیت ڤەهاندن ژلایێ دانەرەکی دیڤە.





     ل ڤان مالکێت ژێریدا ئەوێت بوینە پێشیەک بو دەست پێکا ڤێ دەستانێ، دانەر دیروکا زەمبیل فروشی  بو مە دیاردکەت ب رەوانی.  

زەنبیل فروش

زەنبیل فروش کۆرێ میره

کەسبا وی راڤ ونێچیرە

چو هنداڤ قەبرەکێ کویره

تێ دیتن هەستیکێت هویرە

ئاخرەت ومرن هاتنه بیره

      ژبەر ڤان دویر دیتنێ زه مبيل فروشى توبه كربو وبريار دا دگەل بابێ خو نه ژيت ئو سه حكه ته رزقەکێ حەلال ل دەڤەرەکا دی ل کوردستانێ.

زەمبیل فروش چەندێ دەلالە

پسیار دکەت چ کەد حەلالە

وی حەرامبیت نەکەتن مالە

دنیا یا پیچە هەرا بەتالە



فه قیرا ئێک چێکر

خوه خوشی ولەزەتا دنێ کر

ئەڤ دنیا هێلا وبەر بئاخره تێکر



گوت دەرکەڤە تو نەیێ پێش

هەرل دنێ ببە دەروێش

نەهێلە قەت روژی ونڤێژ



لرێیا خودێدا ببم عەبدال

سه لکا  دگەرینم  مال بمال

دابخو بکەم رزقەک حەلال

   دوان مالکێت ژۆریدا بو مە چاک دیاربو کا زەمبیل فروشی ژبەرچێ وی ئەڤ رێک وکار ورێباز بو خو هەلبژارت وسەر بچیت دژین وژیارا خودا.

خاتون دبێ هەی لاوکێ جوڤان

دلێ من قەت  ناچیت  سه لکان

من ژته دڤێت که یف وسه یران

       دڤێ مالکێدا بو مە ئاشکرا دبیت کو خاتینێ بەر ڤی کەسی ڤەنابو کو بێختە تەلها خو وکارێ خراب دگەل بکەت دەما دەلیڤا خو تێ دیتی.

هەی خاتونێ خوش حورمەتێ

ئاگرێ خودێ بجانێ ته که تێ

ما نه قیامەت  ل دور مه تێ

ئەز لەو ناکەم ڤێ سوحبه تێ

      بەرسڤا زەمبیل فروشی  لڤێری یا رەوان ودیارە کو مەبەستا وێ نە سالکن بەلێ شولێ پیسە لەوما ئەڤ تەعن وتڤەنگە وجڤین تێ وەراندن دا

خو بدەتە پاش ژڤێ چەندێ، ئو شیرەت لێ کرن وبیرا وێ ئینا بو رۆژا قیامەتێ ژبەر وی کارێ وێ پێ مەرام پێدای.

         لڤێرێ ئەڤ چیروکە ب ڤی شێوەی دەست پێدکەت: پاشایێ فارقینێ مروڤەکێ دانگ عەمربو، ژنا وی"خاتون یان خاتین" دبیت ئەڤە ناڤێ

وێ بیت بدرستی ژنەکا جان وتازە بو، ئو دبیت مێرێ وێ یێ مژیل وشەپرزە بو ب کاری ڤە، کو رێک دایە وێ خاتینێ بەرێ خو بدەتە رێکەکا دی دا بشێت کام وهەستێت خو پێ تێرکەت.

زەمبیل فرۆش زەمبیلا تینە

دەلال وزەمبیلا تینە

کولان بکولان  دگەرینە

نان ودوهنی پێ دستینە

زاروکان پێ دتەڤرینە



     ل ڤێ مالکا دهێت هەلکەڤتنا دەست پێک ئو دیتنا یەک جار ئو ڤیانا دەمەل دەست وعشق وحەباندنا ئاقل وسەودا

برین، بو مە دیاردکەت کو خاتینێ حەژێکر ژدل وئێقین.

گاڤا ئەو زەمبیلا تینە

خاتون ل برجێ دبینە

ب ئەشقا دل دحەبینە

ئاقل دچە سەودا نامینە

یان ب ڤی رەنگی دهێتە گوتن:



زه مبيل فروش زه مبيلا تينيت

ده لالو زه مبيلا تينيت
كولان كولان دگێرینیت

خاتون ل كولانێ دبينيت
دو ده ستا لێ دهه ژينيت

ئاقل دچيت سه ودا نامينيت


ها دل وەرە، ها دل وەرە

کەسێ ژێ نەکر باوەرە

ژمروڤانتی هاتیە دەرە

هەولدان ژلایێ خاتینێ ڤە بو ب جهئینانا ئەوا وێ ڤیای ب دەست خوڤە بینیت کو شیای زەمبیل فروشی ب فەندا خو

داکەتە ژۆر بئنیەتا خرابیێ دگەل وی بکەت.

خاتون :

کورو سالکا ڤرده‌ بینه‌

میردخوازیت‌ ته‌ ببینه‌

بوها بوها ژته‌ بستینه‌

لاوکو ئه‌ز بریندارم

       لاڤ لاڤێت وی کو ئەو مروڤەکێ راست وپاقژە دژیانا خودا چ کرنگی  وچ بها و سود یان پاش ڤە چون نەدیت ل دەف خاتینێ.

زه‌مبیل فرۆش:

خاتونا من یا ده‌لاله‌

من بیهیستی میر نه‌ ل ماله‌

بازارا من ب مالێ حه‌لاله‌

خاتونێ ئه‌ز تۆبه ‌دارم

ده‌لالێ ئه‌ز تۆبه‌ دارم



ها دل وه‌ره‌ جاره‌ک ب جۆش

جار جار ڤه‌خو شه‌ربه‌تا خۆش

دل قنیاتا زه‌مبیل فرۆش

   لڤێری خاتینێ حەز وعەشق وئەڤینا خو ب درستی بو وی ئاشکرا وبەیان کر.

خاتون :

زه‌مبیل فرۆش لاوکێ بیانی

کەرمکە تو وەرە خانی

ئه‌ز دبێژم تو پێ دزانی

من بو ئه‌شقا دل تو‌ ئانی

لاوکو ئه‌ز ئه‌ڤیندارم

یان بڤێ رەنگی دهێت:

زه مبيل فروش لاوكێ بيانى

کەرمکە تو وەرە خانی
قيمه تا سالکا نزانى

سالکا نه فروشه ب ئەرزانی
زه ميل فروش:

خاتينێ ئەز توبه دارم توبه دارێ خالقێ جەبارم

خاتون:

زەمبیل فروش لاوكێ نەزانە

سينگێ من بوته پاوانه
پاوانێ حەفت ئەشیرانە

شەڤەکێ لێ ببە مێڤانە

   زەمبیل فروش بو رون ودیاردکەت کو ئەو نە یێ ئامەدەیە بو ئەوا ئەو پێ حەزدکەت ومەراما وێ ل سەر چنکی وی رێکا دینداریا درستا گرتی درێکا خودێدا.

زه‌مبیل فرۆش:

خاتونا منا زه‌رینه‌

قوسور ل سه‌ر ته‌ قه‌ت نینه‌

لێ دلم که‌سی نا حه‌بینه‌

خاتونێ ئه‌ز تۆبه‌دارم

ده‌لالێ ئه‌ز تۆبه‌دارم

     دڤێ مالکێدا بو جارا دووێ خاتین ئەڤینا خو پێش چاڤدکەت بو وی دا بشێت وی بەر بینیت بو لایێ خو چنکی وێ خو کار وبەرهەڤکربو برەنگەکێ جان وتازە دسەر چانیا خورا ئەوا سروشتی.

های هاواره‌ هاواره‌

های های های های

خاتون پرئه‌ڤینداره‌

لبه‌ر ره‌حما خودێ خواره‌

ژئه‌شقێ مایه‌ بێ باره‌

ئه‌ڤیندارە مە بێچاره‌



خاتون ل ژۆر کاردکه‌ت

زێر ل ئه‌نیێ بار دکەت‌

کالێت سه‌د سالان هاردکەت‌

      دڤان رێزێت ژۆریدا خاتین خو پێش نیاس دکەت ب شێوازەکێ دل لەقین پرهەستیار دا کو بشێت فشارێ بێختە سەر وی کو رازی ببیت وبێتە سەر داخازا وێ  یا خار وڤیچ وسەردا بچیت وتوبا خو بێخیت وبشکێنیت.

خاتون :

چاڤێت من مینا ئه‌ینانه‌

بسکێ من مینا قه‌یتانه‌

درانێ من مینا مرجانە

ئه‌نیا من مینا فه‌رشانه‌

به‌رێ من مینا فینجانه‌

فینجانێن میروپاشانه‌

سینگێ من مینا زۆزانه‌

زۆزانێن حەفت ئه‌شیرانه‌

زه‌مبیل فرۆش، لاوکێ ده‌روێش

لێ بکه‌ کێف وسه‌یرانه‌

پشتی ڤێ خاتین هیڤیێ ومەلەقیێ ژێ دکەت کو بەر بهێت وئاخڤتنا وێ ب جهبینیت ب درستی.

زه‌مبیل فرۆش لاوکێ ده‌روێشه‌

که‌ره‌مکه‌ تو وه‌ره‌ پێشه‌

هه‌قێ زه‌مبیلێت خو‌ بێژه‌

سالکا ل بەر زێرا بکێشە

لاوکو وه‌ز ئه‌ڤیندارم

زه‌مبیل فرۆش:

خاتينىێ وه يه وه نينه

سه لكێت من يێت دارينه
حەقێ  وان زێر نينه

مستەکا دانى توبينه
زارۆک ل مالێ  برسینە

     زەمبیل فروش دڤێ رستێدا ئاخڤتنا وێ دڤەگێرینیت وبو دیاردکەت کو ئەوا وێ گوتی یا دجهدایە ویا درستە بەلێ مەترسیا وی ژپاشە روژێ یە وئاگرێ دوزەخێ یە ئو وی قەت ئەو ئارمانج نینە توبا خو بشکێنیت دراستا خودێ مەزندا ئو قەت ژوێ رێکێ نا هێتە خارێ ب چ وێنێت فێلبازیێ.

زه‌مبیل فرۆش:

لێ لێ لێ، لێ خاتونێ

چاڤێت ته‌ مینا زه‌یتونێ

دترسم ژئاگرێ ئەیتوونێ

خاتون ئه‌ز تۆبه‌ دارم

تۆبه‌دارێ خالقێ جه‌بارم

ژتۆبا خو‌ ئه‌ز نائێم خارێ

یان بڤێ شێوەی یا هاتیە دارژتن:

لێ لێ لێ، لێ خاتونێ

تە بەژن دارا زەیتونێ

بترسه ژخودایێ مرنێ وبونێ

خاتون :

لاوكو دونيا چ نينه

دەستا دگەردنێ وەرینە

تومن ژخودێ نه ترسينه

    دسەر ئەڤێ هەمیێرا ئەڤا وێ گوتی دا جهێ ڤەزڤرینێ بدەتە خاتینێ کو خو بدەتە پاش ژوی کارێ وێ پێ داخاز، ڤێ چ جهێ خو نەکر دەف خاتینێ وما ل سەرئەوا وێ ئنیەت پێکری بو وی کارێ فەحش وخراب.  

خاتون :

زه‌مبیل فرۆش لاوکێ فه‌قیره‌

وه‌ره‌ سه‌ر دۆشه‌کا میره‌

بدم ته‌ گولیێن حه‌ریره‌

لاوکو ئه‌ز ئه‌ڤیندارم

       پشتی ئەو گەهشتیە قەناعەتێ کو خاتین یا موکمە ل سەر ڤی کاری ئو دێ مەبستا خو هەر ب چهئینیت ب چ رەنگێ هەی ئو ئەگەر وەنەکەت ئەوا وێ دڤێت دوێ دەلیڤێدا ئەوا نەیا درست کو دێ بیتە جهێ شەهمزاریێ وسەر چاماندنێ ئو دبیت سەرێ وی ژی تێ بچیت ژبەر وێ چەندێ ئەوا وێ پێ داخاز.

زه‌مبیل فرۆش:

تو خاتونا ل برج وڤانی

تو لسه‌ر ته‌خت ولسه‌رسه‌رانی

تو ژمن ره‌ نابی که‌ڤانی

خو‌دانێ زارۆک وئه‌یالم

زارۆک تازی وبرسی ل مالن

خاتونێ ئه‌ز تۆبه‌دارم

دڤی مالکێدا خاتین گەهشتە پلا نەزڤرینێ ئو یا بەرهەڤبو کو ئەوا دمەژیێ وێدا دێ کەت وزڤرین بو نینە ب چ رەنگا، وی زانی ب ئاخڤتنێ نە شێت بینتە سەر رێکا درست کو خو بدەتە رێکا حەق وراست ئینا بو خو سەحکرە دەرفەتا دوایێ دا بشێت خو قورتال کەت ژڤێ تەنگاڤیا کەتیێ.

خاتون :

زه‌مبیل فرۆش لاوکێ نه‌ناسی

ته‌نا ده‌رپی وکراسی

تو ژده‌ستم نابی خه‌لاسی

لاوکۆ ئه‌ز ئه‌ڤیندارم

    حەتا نوکە ئەم دبینن کو خاتین یا دژوار بو لسەر ئاخڤتنا خو ویا موکمە ئو نەهاتە خارێ، بەرانبەرێ وێ ژی زەمبیل فروشی خو ب سوزا خو ڤە گرێدا ب موکمی، کو قەت توبا خو نە شکێنیت ولێڤە نەبیت.

زه‌مبیل فرۆش:

خاتونا گه‌رده‌ن ب مۆری

قه‌ت نابی ب کۆته‌ک وزۆری

ترسا من ژوی ڕه‌بێ ژۆرێ

خاتوونێ ئه‌ز تۆبه‌دارم

تۆبه‌دارێ زه‌رده‌شتێ کالم

ژسه‌رتۆبا خو‌ قه‌ت نائێم خارێ



پشتی زەمبیل فروش بەر هاتی وێ بکەت ئەوا خاتینێ  پێ حەز دا خو ژێ خلاسکەت، پێنگاڤا دوایی ب جهئینا دا خو

ژێ قورتالکەت دەما گوتیێ بەری هنگێ دێ چم دەست ئاڤەکێ. وی ل وی دەمی رێکا خو بەرهەڤکر کو ژیانا خو ب سەر

بلندی ب دویماهی بینیت دا یێ سەر فەرازبیت ل دن ودنیایێ ل دەف خودێ ول دەف خەلکی.

پشتی خاتینێ دەستویر دایێ، زەمبیل فروشی خو هاڤێت دقەسرێدا، دەما خەلک پێداجریان وزانین جاب گەهشتە میری وقەستا قەسرێ کری دبێژن خاتینێ زانی نهینیا وێ ئاشکرابو بو خرا ئینا وێ ژی خو دحەوالێدا هاڤێت وکەتە وێرێ ومر.

ژێدەر:

مالبەرێ کرمانجستان

کوردستان بیست وچار

به يتا زه مبيل فروش: هێرش شاكر سلمان

جريدة التآخي- مقال: عمرعلي آميدي

ملتقى الثقافي الكوردي في الرقة

الأدب الشفاهي الكُردي: البحث عن الهوية المفقودة- بسام مصطفى

٢٤- ١٠- ٢٠١٧- دهوک- ئەحمەد عەلی حەسەن